Ο Άγιος Ελεύθερος εκ Νικοπόλεως της Ηπείρου Επίσκοπος Ρώμης

Ο  Άγιος Ελεύθερος (εκοιμήθη ή μαρτύρησε κατ’άλλη παράδοση  το 189), επίσης γνωστός και ως Ελευθέριος, ήταν Επίσκοπος της Ρώμης ,13ος στην σειρά(αρχομένου απο του Αποστόλου Πέτρου κατα τους Δυτικούς) ,από το 174 έως και στον θάνατό του. Το Βατικανό αναφέρει από το 171 ή 177 έως 185 ή 193. Σύμφωνα με το Liber Pontificalis, ήταν  Έλληνας που γεννήθηκε στη Νικόπολη της Ηπείρου, ευρύτερη περιοχή του Νομού Πρέβεζας.  Ο  Hegesippus έγραψε ότι ήταν διάκονος της ρωμαϊκής εκκλησίας υπό του Επισκόπου Ανίκητου (περ. 154-164) και παρέμεινε έτσι μέχρι τον Επίσκοπο Σωτήρα, τον οποίο διαδέχτηκε στην συνέχεια  γύρω στο 174.

Μια άλλη προσθήκη πιστώνει τον Άγιο Ελεύθερο, με τη λήψη επιστολής από τον "Λούσιους  Βασιλιά της Βρετανίας" ή "Βασιλιά των Βρετανών", που δηλώνει την πρόθεση να μετατραπεί στον Χριστιανισμό. Δεν βρέθηκαν προηγούμενοι απολογισμοί αυτής της επιστολής. Τώρα θεωρείται γενικά ότι είναι μια ευσεβής πλαστογραφία, αν και εξακολουθεί να υπάρχει διαφωνία ως προς τον αρχικό σκοπό της.

Σύμφωνα με το Liber Pontificalis, ο Επίσκοπος Ελεύθερος εκοιμήθη στις 26 Μαΐου και θάφτηκε στο Βατικανό στον λόφο κοντά στον τάφο του Αγίου Αποστόλου Πέτρου. Η μεταγενέστερη παράδοση αναφέρει  ότι το Λειψανό  του είχε μεταφερθεί στην εκκλησία του San Giovanni della Pigna, κοντά στο πάνθεον. Το 1591  μεταφέρθηκαν και πάλι στην εκκλησία της Santa Susanna κατόπιν αιτήματος της Camilla Peretti, αδελφής του Πάπα Σίξτου Β. Η μνήμη του εορτάζεται την 26 Μαΐου καθώς και την Β'  Κυριακή του Οκτωβρίου απο την Ι.Μ Νικοπόλεως & Πρεβέζης.
Το προσωνύμιο  Πάπας υιοθετήθηκε αργότερα απο τον Άγιο Σίλβεστρο τον Ά ο οποίος εκοιμήθη την 31 Δεκεμβρίου του 335 και σημαίνει ο "πατέρας¨.